Bxdty

Ĉi tiu artikolo temas pri produkto de kino. Por informoj pri filmbendo, vidu la paĝon Filmo (fotografio).

Portalo pri Filmo

Kinejo por rigardi filmojn.

Kinkamerao de la fratoj Lumière.

Projektilo FH99-35/70 kie videblas la du filmujoj.

Projekciilo de 35 mm.

Filmo estas la produkto kaj suma termino por kinematografio kaj ĉiuj ties aspektoj—artaj, teknikaj, komercaj, kaj sociaj. Komune kun la presaro, radiodisaŭdigo kaj televido, ĝi apartenas inter la komunikaj rimedoj kun la plej granda agdistanco kaj influo.

Laŭ Akademia Vortaro (citanta la 8-an oficialan aldonon), «filmo» estas «bendo kovrita de fotoemulsio; tuto de la bildoj fiksitaj sur tia(j) bendo(j) kaj projekcieblaj sur ekranon». Laŭ Francisko Azorín filmo estas Impresebla membrano, el celuloido aŭ simila substanco, uzata por fotografado. Banderolo de rivelitaj sinsekvaj fotografaĵoj, kiujn oni projekcias sur ekranon en kinematografejo.^[1] Li indikas etimologion el latina filamentum (fadenaĵo),^[2] kaj li aldonas teknikajn terminojn kiaj filmi, por fotografi sur filmo; filmokaseto, por speciala ujo por la uzado de filmoj en fotografmaŝino; kartoĉofilmo aŭ rulfilmo, por cilindroforma volvaĵo de filmo k. nigra papero; filmoteko, por kolekto de filmoj k. ejo por konservi ĝin.^[3]

Kiel en ĉiuj artaj spektakloj, kinematografa verko —aŭ filmo— destiniĝas ĝenerale al publiko, kunigita tiukaze en dediĉita loko, tiel nomata kinejo. Pro la multaj formoj de filmoj kiuj aperis kaj aperas nuntempe kaj pro la krea diverseco, la kino estas malfacile difinebla. La kreado de rakontoj kun movantaj bildoj kompreneble ne difinas la fakon, ĉar ekzistas filmoj "sen-intrigaj", ekzemple, la dokumentaj filmoj, la poeziaj filmoj kaj la abstraktaj filmoj.

Oni vidis filmojn sen ŝajna movo, kiel en La jetée de Chris Marker, komponita de filmataj fotografioj, filmoj sen filmado (arkivaj filmoj, eksperimentaj filmoj, kiel tiuj de Martin Arnold, aŭstria reĝisoro kiu majstris reĝisori filmojn kun "trovata filmobobeno"), filmoj sen muntado kiel kutimis fari la Fratoj Lumière, filmoj sen sono (mutaj filmoj, kompreneble, sed ankoraŭ eksperimentaj silentaj filmoj kaj eĉ ekzistas filmoj sen bildoj kiel atestas la nursona filmo de Walter Ruttman, nome Weekend.

Nek oni povas referenci al la fama filmobobeno por reprezenti kinon ĉar la tutnovaj bit-teknikoj revolucias tiun procedon. Ne, kino estas fako kiu neniel similas al aliaj artoj sen tamen estas multforma, multvizaĝa kaj, kiel la aliaj artoj, ĉiam evoluanta.

Priskribo |

Nigrablanka filmo Arista ISO 125/22°

Filmostrio

Filmo estas serio de daŭrigantaj bildoj kiuj, kiam montrite sur ekrano, kreas la iluzion de movado de bildoj pro Fiofenomeno. Tiu optika iluzio igas onin percepti kontinuan moviĝon inter apartaj objektoj rigarditaj rapide en sinsekvo. Filmo estas kreita fotante faktajn scenojn per filmilo; de fotodesegnaĵoj aŭ miniaturmodeloj uzante tradiciajn animaciajn teknikojn; per Komputil-generita bildaro kaj komputilanimacio; aŭ per kombinaĵo de kelkaj aŭ ĉiuj tiuj teknikoj kaj aliaj vidaj efikoj. Nuntempa difino de kino estas la arto ŝajnigi travivaĵojn, kiuj komunikas ideojn, rakontojn, perceptojn, sentojn, belecon aŭ atmosferon de la rimedoj de registritaj aŭ laŭprogramaj kortuŝaj bildoj kune kun aliaj sensaj stimuloj.^[4]

La procezo de filmproduktado estas kaj arto kaj industrio. Filmoj estis origine filmitaj sur plasta folio kiu estis montrita tra filmprojekciilo sur granda ekrano; pli modernaj teknikoj povas uzi tute ciferecajn filmigon kaj stokadon, kiel ekzemple la fotilo Red One kiu registras sur disko aŭ montrokartoj.

Filmoj kutime inkludas optikan muzikon, kio estas grafika registrado de la parolitaj vortoj, muziko kaj aliaj sonoj kiuj devas akompani la bildojn. Ĝi etendiĝas laŭ parto de la filmo ekskluzive rezervite por ĝi kaj ne estas projekciita.

Filmoj estas kulturaj artefaktoj kreitaj fare de specifaj kulturoj. Ili reflektas tiujn kulturojn, kaj, en victurno, influas ilin. Filmo estas konsiderita kiel grava arta ĝenro, fonto de popolplezuro, kaj potenca medio por edukado - de aŭ endoktrinigaj - civitanoj. La vida bazo de filmo donas al ĝi universalan potencon de komunikado. Kelkaj filmoj fariĝis popularaj tutmondaj altiroj uzante dubladon aŭ subtekstojn por traduki la dialogon en la lingvon de la spektanto. Kelkaj kritikis la gloradon de la filmindustrio de violento^[5] kaj ĝia seksisma traktado de virinoj.^[6][7]

La individuaj bildoj kiuj konsistigas filmon estas nomitaj kadroj. Dum projekcio, rotacia obturatoro kaŭzas intervalojn de mallumo tiel ke ĉiu kadro en victurno estas proponita en pozicion por esti projekciita, sed la spektanto ne rimarkas la interrompojn pro efiko konata kiel persisto de vizio, per kio la okulo retenas vidan bildon por frakcio de sekundo post kiam la fonto estis forigita. La percepto de moviĝo ŝuldiĝas al psikologia efiko nomita beta-movado.

La nomo "filmo" originas de la fakto ke fotografia filmo (ankaŭ nomita krudfilmo) historie estis la komunikilo por registrado kaj elmontrado de filmoj. Multaj aliaj esprimoj ekzistas por individua filmo, inkluzive de bildo, bildekspozicio, kortuŝa bildo, fotoludo kaj simple filmo.

Tipoj de filmoj |

Longa filmo |

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Longa filmo.

Longa filmo estas filmo kun sufiĉa daŭro por esti konsiderata la ĉefa aŭ nura filmo por plenigi programon. Laŭ la Akademio de Filmaj Artoj kaj Sciencoj, la Usona Kininstituto, kaj la Brita Kininstituto, longa filmo daŭras 40 minutojn aŭ plie, dum la Screen Actors Guild defendas ke ĝi estu 80 minutojn aŭ pli longe. La majoritato de longaj filmoj estas inter 70 kaj 210 minutojn longaj. The Story of the Kelly Gang (1906, Aŭstralio) estis la unua drama longa filmo publikigita (daŭra proksimume 60 minutojn). Aliaj longaj filmoj estis The Inferno (L'Inferno) (1911), Quo Vadis? (1912), Oliver Twist (1912), Richard III (1912), From the Manger to the Cross (1912), kaj Cleopatra (1912). Ĝenerale kiam oni parolas pri filmoj, oni subkomprenas pri longa filmo, kaj same rilate al famaj reĝisoroj, aktoroj, kinĝenroj ktp.

Mallonga filmo |

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Mallonga filmo.

Mallonga filmo aŭ neologisme kurta filmo (angle short film, france court métrage, germane Kurzfilm ktp.) difiniĝas en kontrasto al longa kineja filmo nur per sia mallongeco, kaj povas aparteni al ĉiu ajn filma genro. Ĝia daŭro kutime difiniĝas esti malpli ol 30 minutoj, sed ekzistas iom malsamaj kategoriigoj: la Akademio de la Kinaj Artoj kaj Sciencoj en Usono, kiu atribuas la Oskar-premiojn, difinas daŭron de malpli ol 40 minutoj. La internacia filmfestivalo Berlinale fiksas la maksimuman longon de mallonga filmo laŭ premia kategorio je inter 15 kaj 30 minutoj. La germana mallongfilma premio (germane Deutscher Kurzfilmpreis) havas kategorion de ĝis 7 minutoj kaj plian ĝis 30 minutoj, kaj la "leĝo pri subteno de filmoj" en Germanio difinas ke mallongaj filmoj ŝtate subvencieblaj daŭru minimume 1 kaj maksimume 15 minutojn.

Historio de kinematografio |

• Fratoj Lumière


• Fakterminaro de Kino

Filmoj |

• Listo de Filmoj kun originala nomo


• Listo de Filmoj kun esperanta nomo

Filmaj serioj |

Kiam filmo gajnas imponan sukceson, la produktoroj ofte cedas fari duan epizodon kaj eĉ krei trilogion, alinome veran filmserion. Tiu logiko estas multe kritikata ĉar la sekvaĵoj estas kelkfoje bonkvalitaj kaj do honoras la unuan filmon sed eblas ke ĝi montriĝas fuŝfarita, denuncante volon de produktoroj (precipe usonaj) fari "facilan monon". Ĉiaokaze, kelkaj filmaj serioj starigis la famon de holivudo tra neforgeseblajn verkaĵojn. Sed tiun emon ekzistas ankaŭ tutmonde.

Afiŝo de la filmo GoldenEye el la serio de James Bond.

• Alien


• Asteriks kaj Obeliks


• Back to the Future


• Harry Potter


• Indiana Jones


• James Bond


• La Mastro de l' Ringoj


• Les Bronzés


• Nikulin Morgunov Vicin


• Spider-Man


• Star Wars


• The Matrix


• X-Men

Filmistoj |

Gary Cooper kaj Marlene Dietrich en la filmo Maroko (1930).

• 
  Aktoroj
  
  
  
  • Listo de inaj aktoroj
  
  
  • Listo de viraj aktoroj
  
  
  
  


• 
  Reĝisoroj
  
  • Listo de reĝisoroj
  
  


• Kameraisto


• filmomuntisto


• Dublado


• Stuntado

Landoj |

Ĉiu lando havas sian kinarton. Ankaŭ vidu la liston de festivaloj pri kin : Festivaloj de Kino.

Kino en la socio |

La produktorado kaj spektado de filmoj estas grava parto en la historio de la socioj de la plej diversaj landoj en la mondo ĉefe dum la 20a jarcento. La disvastigado de filmoj povas esti helpata ĉu de la ekonomia pelado de la kinindustrio, ĉefe el Holivudo, ĉu el la kultura prestiĝo de la diversaj festivaloj.

Filmfestivalo estas festo kiun oni okazigas por alporti filmojn al la atento de la publiko. Dum tia festivalo, oni montras en unu aŭ pli da kinejoj antaŭ-elektitajn filmojn. Regule premieras novaj filmoj kaj oni disdonas premiojn ĉe filmo-festivalo. Ofte multaj famaj aktoroj kaj reĝisoroj ankaŭ ĉeestas dum gravaj filmfestivaloj.

Laŭ Francisko Azorín kinematografo estas Aparato por projekcii moviĝantajn bildojn sur ekranon.^[8] Li indikas etimologion el la greka kinema + graphos (mova bildo). Kaj li aldonas la terminojn kinematografejo aŭ kinejo por Salono, teatreto, loko por projekciaj spektakloj; kinetofono, por parolanta filmo.^[9]

La filmindustrio aŭ kinindustrio konsistas el la teknologiaj kaj komercaj rimedoj de filmofarado, t.e., filmoproduktorado, filmo-studioj, kinematografio, animacio, filmoproduktado, scenarverkado, antaŭ-produktado, postproduktado, kinfestivaloj, distribuado; kaj aktoroj, kino-reĝisoroj kaj alia filmteama laboristaro.

Filmoteĥniko |

La Paramount Pictures emblemo uzita ekde 2003.

Fox-Studioj en Los-Anĝeleso.

• Filmteorio


• Filmformatoj


• Kamerao


• Kinolumiloj


• Kinematografio

Firmaoj |

• Barrandov studio


• ‎Columbia Pictures


• DEFA


• Gaumont


• 
  Lucasfilm, la filmprodukta firmao de George Lucas
  


• MGM


• Paramount


• Pathé


• UFA


• United Artists


• 20th Century Fox

Skoloj |

• Dogmo 95


• Franca Nova Ondo

Ĝenroj |

• Animeo


• Animacio


• Agfilmo


• Desegnofilmo


• Dokumenta filmo


• Drama filmo


• Kinoĵurnalo


• Komedia filmo


• Kulta filmo


• Longa filmo


• Mallonga filmo


• Peplofilmo


• Suspensa filmo


• Vakera filmo


• Vesterno

Esperanto en filmo |

• Esperanto-filmo

Rilataj temoj |

• Sonfilmo


• Muta filmo


• Malferma sekvenco


• Ferma sekvenco

Vidu ankaŭ |

• Desegnita filmo


• Cahiers du Cinéma


• Interreta filma datenbazo


• Seksosimbolo


• Kinfoto


• Kino


• Listo de filmoj pri rilatoj kun granda aĝo-diferenco


• Filmofarado

Bibliografio |

• Acker, Ally. (1991) Reel Women: Pioneers of the Cinema, 1896 to the Present. New York: Continuum. ISBN 0-8264-0499-5.


• Basten, Fred E.. (1980) Glorious Technicolor: The Movies' Magic Rainbow. Cranbury, NJ: AS Barnes & Company. ISBN 0-498-02317-6.


• Basten, Fred E. (verkisto); Peter Jones (reĝisoro kaj verkisto); Angela Lansbury (rakontisto). {{{titolo}}} [Documentary].


• Casetti, Francesco. (1999) Theories of Cinema, 1945-1995. Austin, TX: University of Texas Press. ISBN 0-292-71207-3.


• Cook, Pam. (2007) The Cinema Book, Third Edition. London: British Film Institute. ISBN 978-1-84457-193-2.


• Faber, Liz, & Walters, Helen. (2003) Animation Unlimited: Innovative Short Films Since 1940. London: Laurence King, in association with Harper Design International. ISBN 1-85669-346-5.


• Hagener, Malte, & Töteberg, Michael. (2002) Film: An International Bibliography. Stuttgart: Metzler. ISBN 3-476-01523-8.


• Hill, John, & Gibson, Pamela Church. (1998) The Oxford Guide to Film Studies. Oxford; New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-871124-7.


• King, Geoff. (2002) New Hollywood Cinema: An Introduction. New York: Columbia University Press. ISBN 0-231-12759-6.


• Ledoux, Trish, & Ranney, Doug, & Patten, Fred. (1997) Complete Anime Guide: Japanese Animation Film Directory and Resource Guide. Issaquah, WA: Tiger Mountain Press. ISBN 0-9649542-5-7.


• Merritt, Greg. (2000) Celluloid Mavericks: A History of American Independent Film. New York: Thunder's Mouth Press. ISBN 1-56025-232-4.


• Nowell-Smith, Geoffrey. (1999) The Oxford History of World Cinema. Oxford; New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-874242-8.


• Rocchio, Vincent F.. (2000) Reel Racism: Confronting Hollywood's Construction of Afro-American Culture. Boulder, CO: Westview Press. ISBN 0-8133-6710-7.


• 
  Schrader, Paul (Printempo 1972). “Notes on Film Noir”, Film Comment 8 (1), p. 8–13. 
  


• Schultz, John (writer and director); James Earl Jones (narrator). {{{titolo}}} [Documentary].


• Thackway, Melissa. (2003) Africa Shoots Back: Alternative Perspectives in Sub-Saharan Francophone African Film. Bloomington, IL: Indiana University Press. ISBN 0-85255-576-8.


• Vogel, Amos. (1974) Film as a Subversive Art. New York: Random House. ISBN 0-394-49078-9.

Notoj |

1. 
   ↑ Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 74.
   


2. 
   ↑ Azorín, samloke.
   


3. 
   ↑ Azorín, samloke.
   


4. 
   ↑ . The Movie Theater of the Future Will Be In Your Mind. Tribeca film (2013-09-05). Alirita 5a de Septembro, 2013.
   


5. 
   ↑ Media, Sex, Violence, and Drugs in the Global Village - Paĝo 51, Kuldip R. Rampal - 2001
   


6. 
   ↑ http://www.rachelsimmons.com/2011/04/the-astonishing-sexism-of-hollywood-and-what-it-means-for-girls/
   


7. 
   ↑ http://www.thewrap.com/music/article/sexist-hollywood-women-still-struggle-find-film-jobs-study-finds-74076
   


8. 
   ↑ Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 110.
   


9. 
   ↑ Azorín, samloke.
   

Eksteraj ligiloj |

• Dokumentfilmoj pri rusia kino, subtekstigitaj en E-o


• Interret-magazeno de rusiaj filmoj kun subtitoloj en Esperanto


• 
  Per-esperanto-KINO Diskutejo pri klasikaj kaj nuntempaj filmoj per esperanto.


• Terminareto de kino


• 
  Filmindustria Vortaro esperante, itale, ruse
  


• 
  Verda Filmejo Ĉi tie vi trovos la filmojn, kiuj aŭ origine estis faritaj en Esperanto, aŭ subtekstigitaj per esperantaj subtitoloj aŭ voĉigitaj en Esperanto.


• 
  Recenzoj pri filmoj esperante