Sándor Márai
MÁRAI Sándor [Sándor Márai] , originala nomo Sandor GROSSCHMID (naskiĝis la 11-an de aprilo 1900 en Kassa, hodiaŭ: Košice/SK/, mortis la 21-an de februaro, 1989 en San Diego, Usono) estis hungara verkisto, poeto, ĵurnalisto. Sia vivovojo estas unu el la plej kurioza inter la hungaraj verkistoj de la 20a jarcento. Jam en la 1930-aj jaroj li apartenis al la plej konataj kaj rekonitaj verkistoj. Kiam li lasis sian patrion en 1948, siaj verkoj estis sciante kaj konsekvence formetitaj el la literatura vivo de la hejmo kaj oni forgesigitis ankaŭ sian nomon ĝis sia morto. Tio estis dankinda ne nur al sia emigranta ekzisto kaj al sia kontraŭ-bolŝevismo, sed ankaŭ al tio, ke li estis literatura reprezentanto de la hungara civitaro kaj pri tiu klaso dum longa tempo ne eblis diri ian bonon. Marai ne trovis iajn pli valorajn ol la klasikaj, civitanaj ideoj. Tial li sentis, ke sia devo estas voĉon doni al tiuj ideoj en siaj verkoj. En la 1980-aj jaroj jam eblintus hejmlanda publikado de siaj verkoj, sed li votis, ke li ne aprobas al ia eldono kaj performo de siaj verkoj ĝis okupantaj trupoj restadas en Hungario kaj ne estas demokrataj elektoj. Denova eldono de serio el sia vivoverko komencis post sia morto, en 1990. En la sama jaro li ricevis la Kossuth-premion post sia morto. Ekde 1952 ĝis 1968 li vivis en Novjorko, sed havis loĝejon ankaŭ en Sorrento. Ekde 1968 li loĝis en Salerno kaj ekde 1980 ĝis sia morto en San Diego.
Li estis membro de Hungara Scienca Akademio.
Listo de la plej konataj verkoj |
- ’’Egy polgár vallomásai’’ / ’’Konfesio de civitano’’ (biografia romano, 1935)
- ’’Eszter hagyatéka’’ / ’’Heredaĵo de Eszter’’ (romano, 1939)
- ’’A gyertyák csonkig égnek’’ / ’’Ardaĝo ’’ / vortfidele: ’’La kandeloj flamis ĝis la stumpo’’ (romano, 1942)
- ’’Napló’’ ’’Taglibro’’ (en kelkaj volumoj)
