Plzeň (germane Pilsen, internacie Pilzeno - vidu Rimarkojn) ( aŭskultu) estas regiona kaj distrikta urbo de memstara distrikto Plzeň-urbo en Ĉeĥio. Ĝi situas en okcidenta Bohemio super kunfluiĝo de riveroj Mže, Radbuza, Úhlava kaj Úslava. La urbo kun ĉirkaŭ 170 000 loĝantoj estas mondfama pro sia biero (Prazdroj [= pra-fonto], Gambrinus) kaj pro la maŝinfabriko Škoda. En la kvartalo Bory troviĝas ŝtata malliberejo por pezaj krimuloj. En 2015 Plzeň kune kun la belgia urbo Mons estas la du Eŭropaj Kulturaj Ĉefurboj.
Enhavo
1Historio
2Vidindaĵoj
3Transporto
4Ĝemelurboj
5Famaj personoj
6Vidu ankaŭ
7Esperanto en la urbo
8Rimarkoj
Historio |
La urbo estis fondita en 1290. En 1468 estis en Plzeň eldonita la unua ĉeĥlingva presita libro "Trajánská kronika". La ĉefa historia memorindaĵo estas la arkidekana gotika katedralo de Sankta Bartolomeo el la 14-a jarcento, kies turoj estas la plej altaj kirkaj turoj de Ĉeĥio (102 metroj).
En 1599 kaj 1600 Pilseno estis rezidejo de la bohemia reĝo Rudolfo la 2-a.
La blazono de Pilseno enhavas kristanan krucon kun la latina devizo "In hoc signo vinces" (= "en tiu signo vi venkos"). Tiu devizo laŭlegende aperis al la romia imperiestro Konstanteno.
Vidindaĵoj |
La historia urbokerno estas proklamita kiel urba monumentrezervejo. Sur teritorio de la urbo kroma troviĝaj kelkaj aliaj vilaĝaj monumentrezervejoj kaj urbaj kaj vilaĝaj monumentzonoj.
Gotika katedralo de sankta Bartolomeo (el 1292) kun 102 m alta turo, la plej alta en Ĉeĥio (alireblas ankaŭ belvidejo en alto de 62 m, al kiu kondukas 301 ŝtupoj)
eksa franciskana monaĥejo kun preĝejo de Ĉielenpreno de Virgulino Maria
renesanca urbodomo el 16-a jarcento, ornamita de sgrafitoj
baroka dominikanina monaĥejo kun preĝejo de Sankta Anna el 1711-1714, rekonstruita en 1805-1807 je lernejo, nuntempe Ŝtata scienca biblioteko
Teatro de Josef Kajetán Tyl
Granda sinagogo kaj malgranda sinagogo
Historia subterejo
Okcidentbohemia muzeo
Bierfareja muzeo
Monumento al viktimoj de malbono kaj uniketosa medita ĝardeno en Plzeň-Doudlevce
Katedralo de sankta Bartolomeo
Urbodomo
Domoj sur la ĉefplaco
Granda sinagogo
Teatro de J.K.Tyl
Okcidentbohemia muzeo
Ŝtata biblioteko
Pordego de la bierfarejo Pilsner Urquell
Transporto |
En Plzeň estas vojkruco de kvin fervojaj linioj:
Linio numero 170 de Zdice al Mariánské Lázně kaj Cheb
Linio numero 190 de Plzeň en direkto Nepomuk - Strakonice - České Budějovice
Linio numero 183 en direkto Klatovy - Železná Ruda
Linio numero 180 en direkto Domažlice - Furth im Wald
Linio numero 160 en direkto Žatec
Ĝemelurboj |
Birmingham (Alabama) en Usono
Limoges en Francio
Regensburg en Germanio
Gera en Germanio
Takasaki en Japanio
Winterthur en Svislando
Santo André en Brazilo
Izmir en Turkio
Liège en Belgio
Hengelo en Nederlando
Famaj personoj |
En la urbo naskiĝis
Josef Beran, kardinalo
Jiří Trnka, figurartisto kaj reĝisoro de animigitaj filmoj
Miroslav Horníček, aktoro
Miroslav Zikmund, vojaĝisto kaj verkisto
Jiří Suchý, teatristo, poeto kaj muzikisto
Karel Gott, kantisto
Kateřina Kůrková, sportistino-pafistino
Petr Čech, futbalgolejisto
Peter Grünberg, germana fizikisto, Nobelpremiito
Gertrud Fussenegger, germanlingva verkistino
En la urbo studis aŭ agadis
Bedřich Smetana, muzikkomponisto
Emil Škoda, fondinto de la firmao Škoda
František Křižík, inventisto
Josef Skupa, kreinto de popularaj marionetoj Spejbl kaj Hurvínek
Pavel Nedvěd, futbalisto
Vidu ankaŭ |
Discopříběh - filmo, kiu estis filmita en Plzeň
Esperanto en la urbo |
En Plzeň aktivas unu el plej malnovaj E-kluboj en la lando (fondita en 1905).
Rudolf Novák movade aktivis kaj propagandis Esperanton tie en frua 20-a jarcento.
Rimarkoj |
La formo Pilzeno estas uzita en jenaj libroj:
Encklopedio de Esperanto, Budapest 1935, p. 294, vidu Frua Esperanto-gazetaro
Kamarýt, Stanislav: Historio de la Esperanto-movado en Ĉeĥoslovakio, Praha 1983 (uzita 29-foje)
Krause, Erich-Dieter: Großes Wörterbuch Esperanto-Deutsch, Hamburg 1999, p. 576
Krause, Erich-Dieter: Großes Wörterbuch Deutsch-Esperanto, Hamburg 2007, p. 1050
Eichholz, Rüdiger: Esperanta Bildvortaro, Ontario 1988, p. 93/40
Desmet', Petro - Horváth, Jozefo: Bildvortaro, Antverpeno 2012, p. 247/21
Schicke, Harald: Germanaj biero kaj bierkulturo, Bánská Bystrica 2006, p. 5 kaj 43
Pilzeno vokas vin! - invitilo al Renkonto Pilzeno 1967
Statuta urbo Plzeň
Plzeň 1:
Bolevec |
Severní Předměstí • Plzeň 2-Slovany:
Božkov |
Černice |
Doudlevce |
Hradiště |
Koterov |
Lobzy |
Východní Předměstí • Plzeň 3:
Doudlevce |
Jižní Předměstí |
Litice |
Nová Hospoda |
Radobyčice |
Skvrňany |
Valcha |
Vnitřní Město |
Východní Předměstí • Plzeň 4:
Bukovec |
Červený Hrádek |
Doubravka |
Lobzy |
Újezd |
Východní Předměstí • Plzeň 5-Křimice • Plzeň 6-Litice:
Litice • Plzeň 7-Radčice • Plzeň 8-Černice:
Černice • Plzeň 9-Malesice:
Dolní Vlkýš |
Malesice • Plzeň 10-Lhota
Koordinatoj: 40°41′21″N 74°02′40″W / 40.68917°N , 74.04444°U / 40.68917; -74.04444 ( Statuo de Libereco ) Statuo de Libereco angle: Statue of Liberty statuo Statuo de Libereco de antaŭe Oficiala nomo: Liberty Enlightening the World Lando Usono Ŝtato Novjorkio Regiono Novjorko Insulo Insulo de Libereco Situo Statuo de Libereco - koordinatoj 40°41′21″N 74°02′40″W / 40.68917°N , 74.04444°U / 40.68917; -74.04444 ( Statuo de Libereco ) Alteco de statuo 46 m - alteco kun soklo 93 m Pezo 205 000 kg (451 948 lb) Materialoj bronzo, ŝtalo Proponinto Gustave Eiffel - skulptisto Frédéric Auguste Bartholdi - proponinto de soklo Richard Morris Hunt - kapo laŭ modelo de Isabella Eugenie Boyer Transdonita 4-an de julio 1886 Por publiko alirebla por publiko Horzono OT (UTC-5) - somera tempo OT (UTC-4) Loko
Lago Tanganjiko Situo centra Afriko Ĉefaj fontoj Kalambo, Lufuko, Malagarasi kaj Ruzizi Ĉefaj elfluoj Lukugo Setlejoj Bujumbura, Kalemie Datenoj Koordinatoj 6° S , 30° O -6.3827777777778 29.615 782 Koordinatoj: 6° S , 30° O DEC Supermara alteco 782 m Surfaca areo 32 893 km² f5 Maksimuma longo 673 km f6 Maksimuma larĝo 72 km f7 Akva volumeno 18.900 km³ dep1 f8 Maksimuma profundo 1470 m f10 Averaĝa profundo 570 m f11 v • d • r Mapo de la lago Tanganjiko estas lago en orienta Afriko, inter Burundo, Kongo Kinŝasa, Tanzanio kaj Zambio. Ĝi apartenas al la Granda Rifto kaj estas unu el la Afrikaj Grandaj Lagoj. Tanzanio (46%) kaj DRK (40%) havas la majoritaton de la lago. Ĝi havas longon de 673 km, areon de ĉ. 32.900 km² kaj maksimuman profundon taksatan je 1470 metroj; pro tiu ĉi granda profundo ankaŭ ĝia volumeno estas sufiĉe granda, 18.900 km³. Oni konsi
Die Liste der Baudenkmäler in Enneberg (ladinisch Mareo , italienisch Marebbe ) enthält die 36 als Baudenkmäler ausgewiesenen Objekte auf dem Gebiet der Gemeinde Enneberg in Südtirol. Basis ist das im Internet einsehbare offizielle Verzeichnis der Baudenkmäler in Südtirol. Dabei kann es sich beispielsweise um Sakralbauten, Wohnhäuser, Bauernhöfe und Adelsansitze handeln. Die Reihenfolge in dieser Liste orientiert sich an der Bezeichnung, alternativ ist sie auch nach der Adresse oder dem Datum der Unterschutzstellung sortierbar. Liste | Foto Bezeichnung Standort Eintragung Beschreibung Metadaten ja Altes Gasthaus Janesch ID: 14567 46° 42′ 54″ N, 11° 52′ 42″ O 76882557800 0 8. Sep. 1986 (BLR-LAB 4974) Ländliches Wohnhaus/Bauernhof KG: Welschellen Bauparzelle: 391 ja Asch (Prack) ID: 14540 46° 43′ 12″ N, 11° 54′ 35″ O 75496485300 20. Nov. 1950 (MD) Ansitz KG: Enneberg Bauparzelle: 38 ja Biccia mit Stade