Lodzo
Łódź | |||
Flago | Blazono | ||
Devizo: Ex navicula navis (Ŝipo el ŝipeto ) | |||
| |||
Plej alta punkto Plej malalta punkto 1. Bałuty 2. Widzew 3. Śródmieście 4. Polesie 5. Górna | |||
---|---|---|---|
Genitivo de la nomo | Łodzi | ||
Provinco | Lodza Provinco | ||
Distrikto-rajta | Jes | ||
Distrikto | Łódź | ||
Komunumo | Komunumo Łódź | ||
Speco de komunumo | Urba | ||
Urba komunumo | Jes | ||
Aglomeraĵo | 1 050 000 (2016) | ||
Fondita en | antaŭ 1332 | ||
Urborajtoj | 1423 | ||
Koordinatoj | 51° 47′ N, 19° 28′ O51.78333333333319.466666666667Koordinatoj: 51° 47′ N, 19° 28′ O | ||
Alto super la marnivelo | 163 ... 284 m | ||
Areo | 293,3 km² | ||
Loĝantaro | 698688 (junio de 2016) (en 2016) | ||
Loĝdenso | 2 601 loĝ./km² | ||
Poŝtkodo | 90-001 do 94-413 | ||
Telefona antaŭkodo | (+48) 42 | ||
Aŭtokodo | EL | ||
Estro | Hanna Zdanowska | ||
Titolo de estro | Urbestro | ||
Nomo de estraro | Rada miejska w Łodzi | ||
Adreso de estraro | ul. Piotrkowska 104 | ||
Retpoŝto de estraro | prezydent@uml.lodz.pl | ||
Poŝtkodo de estraro | 90-926 | ||
Telefono de estraro | (+48 42) 638-40-00 | ||
Fakso de estraro | (+48 42) 638-40-04 | ||
Poŝto de estraro | uml@uml.lodz.pl | ||
Ĝemelaj urboj | Barreiro, Chemnitz, Ivanovo, Kaliningrad, Lyon, Minsk, Murcia, Odessa, Örebro, Puebla, Rustavi, Stuttgart, Tampere, Tel-Aviv, Tianjin, Vilnius | ||
Komunuma retejo | http://www.uml.lodz.pl | ||
Vikinovaĵoj | n:pl:Wikiportal:Łódzkie | ||
Lodzo (pole Łódź aŭskulti, IFA: wuʨ̑) estas la dua plej granda urbo en Pollando, situanta en Lodza Provinco en centro de la lando. En 2016, la urbo enhavis 698.688 loĝantojn.
Enhavo
1 Historio
2 Vidindaĵoj
3 Partneraj urboj
3.1 Zamenhof/Esperanto-objektoj
3.2 Esperanto-eventoj en Lodzo
4 Lodzanoj
5 Edukado
6 Fotogalerio
7 Eksteraj ligiloj
8 Referencoj
Historio |
1332 - la unua mencio pri vilaĝo Łodzia
1423 - Lodzo ricevis urborajtojn
1820 - urbo estis destinata por industrio
Lodza geto (germane: Litzmannstadt Ghetto, jide: לאדזשער געטא; Lodĵer geto; ליצמאנשטאטער געטא; Licmanŝtoter geto) estis juda geto ekzistanta en okupata de germanoj Lodzo (de aprilo 1940 nomata Litzmannstadt). Formale la geto fondiĝis la 8-an de februaro 1940, finfine estis fermita kaj izolita de la urbo la 30-an de aprilo 1940. Unuavice oni enfermis judojn restantaj tiutempe lime de la urbo – ĉirkaŭ 140 mil personoj. Poste, en la jaroj 1941–1942, oni setligis tien judan popolon, unue de la Lodza Provinco, el likvidataj sinsekve getoj en aliaj urboj. Sekve, fine de 1941, ĉirkaŭ 5 mil ciganojn, en tio sintiojn de la aŭstra-hungara landlimo (tiel nomata Burgenland; novembro 1941) kaj fine, en la dua duono de la 1942, preskaŭ 20 mil judojn de Okcidenta Eŭropo (inter alie de Germanio, landoj de Benelukso kaj judojn de Prago). Rezulte, tra la geto trapasis pli ol 200 000 personoj.
Vidindaĵoj |
- Placo de Libereco (Plac Wolności) kun klasikisma urbodomo el 1827 - unikata okagonforma placo
- Piotrkowska Strato kun eklektismaj kaj secesiaj brikdomoj.
- Galerio de Grandaj Lodzanoj
- Benketo de Tuwim
- Fortepiano de Rubinstein
- Kofro de Reymont
- Tablo de Lodzaj Fabrikantoj
- Benketo de Tuwim
- Galerio de Grandaj Lodzanoj
- Palaco de Poznański
Partneraj urboj |
Inter la partneraj urboj de Lodzo estas
Tjanĝino en Ĉinio
Zamenhof/Esperanto-objektoj |
- Zamenhofa Strato
- Zamenhofa Tabulo
- Zamenhofa Apoteko
- Murpentraĵo kun Zamenhof (en Piotrkowska Strato)
- Liceo je la nomo de Zamenhof kun tabulo
- Tombo de Kabe
Esperanto-eventoj en Lodzo |
La 14an de majo 2014 venis de Lębork / Lenborko al Lodzo dum sia turneo tra Pollando la Senata Esperanto-ekspozicio ([1]), kiu unue estis oktobre 2012 en Varsovio en la Pola Senato kaj estis organizita okaze de la 125-jara Jubileo de Esperanto fare de Pola Asocio Eŭropo - Demokratio - Esperanto (EDE-Pollando) kaj fare de polaj parlamentanoj i.a. senatano Edmund Wittbrodt kun financa helpo de Mecenato de Esperanto el Japanio Etsuo Miyoshi. La E-ekspozicio post la Senato estis prezentata en Malborko, Nowy Staw, Tczew, Gdynia, Pelplin, Wołów, Złotoryja, Vroclavo, Sosnowiec, Czeladź, Będzin kaj Lębork. Al Lodzo la ekspozicion invitis la loka esperantistino de EDE-Pollando Daniela Gizela Matray la sekretariino de la Asocio kaj la Biblioteko de la Lodza Universitato (kunorganizanto), multflanke helpis en la organizado la loka esperantisto Robert Kamiński - la prezidanto de Lodza Filio de PEA. La vernisaĝo okazis la 16an de majo 2014 kaj raportis pri tiu E-evento du lokaj mediatoj.
La Senata E-ekspozicio la 16an de junio 2014 veturis al urbo Loviĉo.
Lodzanoj |
Famaj personoj kiuj naskiĝis aŭ loĝis en Lodzo
Grażyna Bacewicz, komponistino
Kazimierz Bein, unua esperantisto kiu kabeis
Marek Belka, ekonomikisto kaj ĉefministro
Stanislaw Karolczyk, oficisto, poeto, esperantisto
Jan Karski, oficiro kaj diplomato
Dorota Kędzierzawska, kinisto
Witold Leszczyński, kinisto
Stanisław Mikulski, aktoro
Arnold Mostowicz, verkisto, ĵurnalisto, tradukisto, kuracisto kaj scienca populariganto.
Władysław Pasikowski, kinisto
Jerzy Passendorfer, kinisto
Wlodzimierz Pfeiffer, esperantisto
Roman Polański, filmreĝisoro
Władysław Reymont, nobelpremiita verkisto
Józef Rotblat, nobelpremiita fizikisto
Artur Rubinstein, komponisto kaj pianisto
Andrzej Sapkowski, fantasta verkisto
Edward Skórzewski, kinisto
Piotr Trzaskalski, kinisto
Julian Tuwim, poeto kaj esperantisto
Edukado |
En Lodzo estas multe pli ol 20 superaj lernejoj. La plej gravaj estas:
- Universitato de Lodzo
- Teknika Universitato de Lodzo
- Medicina Universitato de Lodzo
- Ŝtata Lernejo de Filmo, Televizio kaj Teatro en Lodzo
Fotogalerio |
Blanka fabriko
Eksteraj ligiloj |
Lodza filio de Pola Esperanto-Societo (esperante)- Lodz Online
Liceo Ludoviko Zamenhof (pole kaj angle)
Referencoj |
↑ http://wyborcza.pl/1,91446,15966689,Lodz__Wystawa__127_lat_jezyka_esperanto____od_piatku.html