Bxdty

Topoľčany (Veľké Topoľčany)
hungare: Nagytapolcsány, germane: Topoltschan
urbo
Konstruaĵo de urbodomo
Blazono
Oficiala nomo: Topoľčany
Lando	Slovakio
Regiono	Regiono Nitra
Distrikto	Distrikto Topoľčany
Historia regiono	Supra Hungarujo
Parto de	Tribeĉ-Inoveca regiono
Memorindaĵo	Topolĉana burgo
Riveroj	Nitra, Chotina
Situo	Topoľčany
- alteco	174 m s. m.
- koordinatoj	48°33′32″N 18°10′27″E  /  48.55889°N, 18.17417°O / 48.55889; 18.17417 (Topoľčany)
Areo	27,576 km² (2 757,6 ha)
Loĝantaro	28 271 (31.12.2010)
Denseco	1 025,2 loĝ./km²
Unua skribmencio	1173
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	955 01
Telefona antaŭkodo	+421-38
Aŭtokodoj	TO
NUTS	504998
Situo enkadre de Slovakio
Situo enkadre de Regiono Nitra
Vikimedia Komunejo: Topoľčany
Retpaĝo: www.topolcany.sk
Portalo pri Slovakio

Topoľčany, hungare Nagytapolcsány [nadjtapoĉAnj], germane Gross-Tapoltschan estas urbo en Slovakio, en Regiono Nitra, en Distrikto Topoľčany, kies distriktejo estas.

Topolĉana burgo

Statuo de Zochar en Topoľčany

Situo |

Topoľčany situas en valo de Nitra (rivero), laŭ ĉefvojo kaj fervojo Prievidza-Nitra. La lasta troviĝas 32 km.

Historio |

La komunumo estis loĝata dum la bronzepoko, poste alvenis slavoj. Dum la hungara erao germanoj fondis setlejon. La unua mencio devenis el 1173 en formo Tupulchan, kie estis preĝejo en 1285. Oni konstruis fortikaĵon 15 km-ojn for de la komunumo en la 13-a jarcento. La reĝo akiris ĝin de Mateo Csák kaj nomumis la setlejon reĝa urbo. La urbeto iĝis libera reĝa urbo en 1342. Poste la husanoj okupis ankaŭ la fortikaĵon en 1431. Okazis kamparana ribelo en 1584. En 1599 la turkoj prirabis la urbeton. En la 16-a j.c. la loĝantoj iĝis protestantoj, luterana lernejo fondiĝis en 1580. La fortikaĵo trakonstruiĝis en la 17-a jarcento laŭ renesanca stilo, sed sieĝo ne plu okazis. Dume en la urbeto formiĝis korporacioj, la unua estis de ŝuistoj en 1609. En 1618 Rudolfo la 2-a donacis foirorajton al la urbo. Okazis incendioj en 1783, 1787, 1790. ĥoleraj epidemioj okazis en 1831, 1855 kaj en 1866. En 1870 sukerofabriko ekfunkciis. En 1910 loĝis en la urbo 6399 da homoj (3259 slovakoj, 2110 hungaroj kaj 965 germanoj). Ĝis Traktato de Trianon Nagytapolcsány apartenis al Nyitra (reĝa departemento), al distrikto de Nagytapolcsány, kies distriktejo estis. Poste la regiono iĝis parto de Ĉeĥoslovakio kiel Topoľčany. Post la 2-a mondmilito la hungareco estis senrajta laŭ dekretoj de Beneš.

Vidindaĵoj |

• ruinoj de fortikaĵo


• baroka katolika preĝejo omaĝe al Beata Damo el 1802
  


• pilgrima kapelo omaĝe al Beata Damo el 1750, vidu la legendon


• kalvaria kapelo omaĝe al Sankta Kruco el 1856
  


• renesanca kastelo el 1610, en 1945 ruiniĝis

Legendo de la pilgrima kapelo |

La paroĥestro hejmenveturinta abrupte la ĉevaloj haltis. La pastro demandis la ĉariston, kio okazis? -Maljunulino staras antaŭ la koĉero. -Vipu ŝin! La ĉaristo obeis. En la sekva tago la preĝejantoj konstatis tion, ke sur vizaĝon de la kapela skulptaĵo troviĝas sangaj vundaĵoj. Tial la kapelo iĝis pilgrimejo.

Famuloj |

• En la iama Nagytapolcsány naskiĝis:
  
  
  
  • hungara kanoniko Ferenc Komlóssy
    
  
  
  • hungara ceramikisto Géza Gorka
    
  
  
  
  


• en Topoľčany naskiĝis en 1964 ĉefministro Robert Fico